1. Giới thiệu
Trong quản lý đất đai, mốc giới đất đóng vai trò như “ranh giới an toàn” để phân định quyền sở hữu giữa các hộ gia đình, cá nhân hay tổ chức. Nếu không xác định chính xác, chủ đất có thể gặp phải vô số rắc rối pháp lý và thiệt hại về tài sản. Thực tế cho thấy, phần lớn tranh chấp đất đai ở Việt Nam bắt nguồn từ việc không rõ ràng ranh giới hoặc mốc giới bị thay đổi.
2. Mốc giới đất là gì?
Mốc giới đất là những dấu hiệu cụ thể (cọc mốc, tường rào, cột bê tông…) được cắm tại thực địa để xác định ranh giới thửa đất theo bản đồ địa chính. Đây là cơ sở quan trọng để cơ quan nhà nước cấp sổ đỏ, giải quyết tranh chấp và quản lý quy hoạch.
3. Những rủi ro khi không xác định đúng mốc giới đất
3.1. Tranh chấp với hộ liền kề
Khi mốc giới không rõ ràng, rất dễ xảy ra tình trạng lấn chiếm đất hoặc nghi ngờ bị mất đất. Tranh chấp giữa hàng xóm thường kéo dài, tốn kém thời gian và chi phí.
3.2. Hồ sơ cấp sổ đỏ bị từ chối
Cơ quan chức năng chỉ cấp giấy chứng nhận khi diện tích và ranh giới đất khớp với bản đồ địa chính. Nếu mốc giới sai, hồ sơ có thể bị trả lại hoặc yêu cầu đo đạc lại.
3.3. Khó khăn khi xây dựng công trình
Nhiều trường hợp chủ đất xây dựng trên phần đất không thuộc quyền sử dụng, dẫn đến việc bị xử phạt, thậm chí buộc tháo dỡ công trình.
3.4. Mất quyền lợi hợp pháp
Không xác định đúng mốc giới có thể khiến diện tích đất trên giấy tờ nhỏ hơn diện tích thực tế, gây thiệt hại khi chuyển nhượng hoặc thế chấp.
3.5. Ảnh hưởng đến giá trị tài sản
Đất có mốc giới không rõ ràng thường bị định giá thấp hơn, khó mua bán, sang nhượng hoặc thế chấp ngân hàng.
4. Nguyên nhân thường dẫn đến sai lệch mốc giới
-
Thiếu hồ sơ địa chính chuẩn xác do đo đạc cũ, lỗi thời.
-
Không cắm mốc ranh giới khi sử dụng đất lâu dài.
-
Ý thức chủ quan của người sử dụng đất, không kiểm tra kỹ khi mua bán.
-
Lấn chiếm cố ý từ các hộ liền kề.
5. Giải pháp hạn chế rủi ro
-
Thực hiện định vị ranh đất và đo đạc bằng thiết bị hiện đại (GPS, toàn đạc điện tử).
-
Luôn có sự chứng kiến của hộ liền kề khi cắm mốc giới.
-
Lưu giữ bản vẽ, hồ sơ kỹ thuật thửa đất để đối chiếu khi cần.
-
Thường xuyên kiểm tra, bảo vệ mốc giới đã cắm trên thực địa.
-
Thuê dịch vụ đo đạc, định vị đất chuyên nghiệp để đảm bảo độ chính xác và giá trị pháp lý.
6. Kết luận
Không xác định đúng mốc giới đất có thể kéo theo hàng loạt rủi ro: từ tranh chấp, thiệt hại tài sản cho đến rắc rối pháp lý. Vì vậy, việc đo đạc đất đai và định vị ranh giới nên được thực hiện ngay từ đầu, đảm bảo sự minh bạch và bảo vệ quyền lợi cho chủ đất.
